Wpływ czytania na rozwój dzieci
Bajki i baśnie są nieodłącznym elementem dzieciństwa, pozwalają dziecku przenosić się do świata wyobraźni, w którym wszystko wydaje się łatwiejsze i bardziej dostępne. Współczesne dziecko żyje w dynamicznie zmieniającym się świecie, wiele rzeczy jest dla niego niejasnych i z wieloma rzeczami nie może sobie poradzić. Ucieczką od wszystkiego może okazać się przeczytana bajka, czy też baśń, która wprowadzi je do świata, gdzie wszystko jest możliwe i dostępne. Świat ten jest kreowany przez wyobraźnię, która stwarza dziecku możliwość widzenia wszystkiego z innej perspektywy. Rodzice obawiają się tego, że bajka może zacierać granice między światem realnym, a tym wyimaginowanym, jak i sprawiać, że dziecko będzie zbyt fantazjować.[1] Wiadomo jednak, że naturalną potrzebą dziecka, szczególnie w wieku przedszkolnym jest funkcjonowanie w świecie wyobraźni, a możliwe jest to właśnie dzięki baśniom i bajkom. Pedagodzy wymieniają cały szereg funkcji bajek i baśni, koncentrując się na ich aspekcie wychowawczym i edukacyjnym. Psycholodzy z kolei skupiają uwagę głównie na wpływie bajki i baśni na psychikę dziecka, jego emocje. Biorąc pod uwagę oba stanowiska, można wyróżnić najważniejsze funkcje bajek i baśni, a mianowicie:
-funkcję terapeutyczną (która skupia się na niwelowaniu lęków towarzyszących dziecku; wiara i zaufanie w szczęśliwe zakończenie, nawet w najtrudniejszej sytuacji, kształtują pozytywne myślenie o świecie. Dziecko odnajdując w baśniach i bajkach sytuacje ze swojego życia, analizuje je i wszechstronnie przeżywa, treści te przenikają do jego podświadomości i zyskują moc uzdrawiającą; ponadto dziecko poznaje nieznane dotąd reakcje emocjonalne i uczucia);[2]
-funkcję edukacyjną (kontakt z baśnią i bajką umożliwia dziecku rozwój zdolności językowych, podkreśla się, że „w wychowaniu w zakresie posługiwania się mową i pismem duże znaczenie dla przyswajania przez dziecko mowy ma czytanie i opowiadanie baśni”[3]; ponadto bajki i baśnie rozwijają myślenie przyczynowo - skutkowe, pamięć, spostrzegawczość i uwagę);[4]
-funkcję wychowawczą (bajce i baśni zawdzięcza się rozwój kreatywności, jak również wspomaganie rozwoju społecznego, moralnego, emocjonalnego oraz estetycznego).
Wszyscy chcemy, aby nasze dzieci wyrosły na mądrych, dobrych i szczęśliwych ludzi. Jest na to sposób – czytajmy dzieciom! Wystarczy 20 minut dziennie, bowiem codzienna lektura jest głównym sposobem kształtowania nawyków czytelniczych u dzieci i zdobywanie wiedzy na całe życie. Bez umiejętności czytania nie jest możliwe funkcjonowanie we współczesnym świecie. Dzięki niemu zdobywamy i uzupełniamy wiadomości. Podstawowa umiejętność współczesnego człowieka to umiejętność uczenia się (nauka trwa przez całe życie). Kilka rad dla rodziców, którzy chcą, żeby ich dzieci czytały:
- im wcześniej zaczniecie czytać dziecku tym lepiej
- podczas czytania usiądźcie obok dziecka
- pamiętajcie, że sztuka czytania wyrabia się z czasem
- czytajcie dziecku książeczki, które wam samym się podobają
- pozwólcie dziecku przerywać i zadawać pytania
- ułatwcie dziecku dostęp do książek, stwórzcie jego własną biblioteczkę
- pozwólcie dziecku wybierać książki, których chce słuchać
- zacznijcie od 10 minut głośnego czytania (dziecko lepiej je zapamięta niż dwie godziny oglądanego programu telewizyjnego) wybierzcie się ze swoim dzieckiem do biblioteki.
Autor artykułu: mgr Michalina Konieczniak, mgr Jadwiga Syguła
Bibliografia:
[1] M. Fijołek, Rola baśni w rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym, „Nauczyciel w Świecie Ciszy”, ISNN 1643-3939, s. 31.
[2] C. Pertler, R. Pertler, Baśnie w przedszkolu: bajkoterapia w pracy z dziećmi, przekł. Joanny Procek, Wydawnictwo „Jedność”, Kielce 2012, ISBN 978-83-7660-175-5, s. 12.
[3] . . Pertler, R. Pertler, Baśnie w przedszkolu: bajkoterapia w pracy z dziećmi, przekł. Joanny Procek, Wydawnictwo „Jedność”, Kielce 2012, ISBN 978-83-7660-175-5, s. 13.
[4] J. Kmieć, Z baśnią współczesną w przedszkolu, „Wychowanie w Przedszkolu”, ISNN 0137-8082, Nr 5/2011, s. 21.