Smog
Co to jest smog? Definicja
Słowo “smog” to mieszanka angielskich słów: “smoke”, czyli “dym” oraz “fog”, czyli “mgła”. Ta zbitka wyrazowa rozpowszechniła się na świecie, idealnie określając zjawisko. Można powiedzieć, że smog jest właśnie taką sztuczną mgłą, która utworzyła się w sposób nienaturalny, jako efekt działań człowieka oraz pewnych niesprzyjających okoliczności przyrody.
Wyróżniamy 2 główne rodzaje smogu, z uwagi na miejsce i warunki jego tworzenia. Mówi się o smogu w typie Los Angeles, który powstaje przede wszystkim w letnich miesiącach i który spotkać można głównie w strefach subtropikalnych oraz tak zwany smog londyński, bardziej charakterystyczny dla umiarkowanej strefy klimatycznej i powstający głównie od listopada do stycznia (czasem marca). Te 2 rodzaje smogu różnią się także nieco innym składem. Wariant londyński to przede wszystkim mieszanka różnych pyłów, wzbogacona o tlenki siarki, azotu czy węgla, lecz także i o sadzę. Smog typu Los Angeles składa się przede wszystkim z gazów, w tym tlenków węgla, tlenków azotu i węglowodorów.
Jakie są przyczyny smogu?
Smog powstaje na skutek wymieszania powietrza z zanieczyszczeniami i spalinami, powstającymi w efekcie działalności człowieka. Odpowiadają za to fabryki, coraz większa liczba samochodów, palenie węglem, drewnem i innymi paliwami stałymi w piecach. Za jego pojawienie się odpowiada również pogoda, klimat czy ogólne uwarunkowania terenu. O wiele trudniej będzie pozbyć się zanieczyszczeń, gdy jakieś miasto leży w kotlinie, a bezwietrzna pogoda uniemożliwia ich rozprzestrzenienie się i rozrzedzenie, sprawiając że zawisają nad miejscowością.
Niestety, występuje również zjawisko rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń na inne obszary, czyli tak zwany smog napływowy. Z pewnością w ten sposób oczyszcza się powietrze w jednym miejscu, jednak staje się ono bardziej zanieczyszczone w drugim. Warto też wiedzieć, że w Polsce mamy do czynienia nie tylko z zanieczyszczeniem typu londyńskiego, lecz również typu Los Angeles, z uwagi na zanieczyszczenia komunikacyjne.
Smog – skutki zanieczyszczeń powietrza
Skutki zanieczyszczenia powietrza są bardzo łatwo zauważalne – wszyscy widzimy gęsty dym, zalegający nad miastem i każdemu z nas gorzej się takim zanieczyszczonym powietrzem oddycha. Skutki smogu są jednak o wiele bardziej dalekosiężne, niż się niektórym wydaje – ma on bowiem bardzo duży wpływ na nasze zdrowie, prowadząc (przy dłuższej ekspozycji) między innymi do:
• pojawienia się alergii oraz astmy
• wywołania niewydolności oddechowej
• obniżenia odporności całego organizmu
• wywołania chorób układu krwionośnego i serca
• pojawienia się chorób nowotworowych.
Skutki zanieczyszczenia powietrza odczuwamy również pośrednio, na przykład zjadając skażone nim mięso zwierząt, czy rośliny, które w takich warunkach wzrastały. Agresywne czynniki chemiczne oddziałują bowiem nie tylko na ludzi, lecz także i zwierzęta czy rośliny, a nawet materiały (w tym budowlane). Skutki zanieczyszczeń powietrza czasem się odwlekają, lecz czasem są widoczne natychmiast – najlepiej o tym może świadczyć na przykład znany z historii Wielki smog londyński, który utrzymywał się w 1952 roku ledwie przez 5 dni, ale wywołał 4 tysiące zgonów związanych z komplikacjami oddechowymi po jego wdychaniu. W następnych tygodniach zmarło dalsze 8 tysięcy osób. Skutki smogu były tak katastrofalne, że do dziś rządy zastanawiają się jak jeszcze zmniejszyć jego powstawanie.